1656-1966 // ilk 10 yıl
Eurovision şarkı yarışmasının ilk yapıldığı yıl olan 1956’dan günümüze kadarki serüvenini incelediğimiz yazı dizimiz, 3. Bölümü ile devam ediyor. Bu bölümde yarışmanın ilk yılı olan 1956 yılını inceliyoruz.
“İlk Eurovision şarkı yarışmasının yapıldığı 1956 yılından 1966 yılına kadarki 10 yıllık dönemde genel olarak hafif müzik olarak tabir edilen şarkılar yarışıyordu. O dönemler oldukça popüler olan rock ve pop müziğe göre büyük bir risk alan Eurovision şarkı yarışmasında orta ve üst kesime hitap eden hafif müzikler söyleniyordu. Sahnede düet ya da tek solist olmasına izin veriliyor gruplara ya da Show yapan hareketli müziklere sıcak bakılmıyordu. Sanatçılar smokin ve tuvalet tarzı şık kıyafetler giyiniyor, seyircilerde bir o kadar şık bir şekilde davetli olarak yarışmayı izlemeye geliyordu. Buna rağmen yarışma halk arasında giderek popüler olmaya başlıyordu.
İşte 1956; Macera Başlıyor
İlk Eurovision şarkı yarışması için hazırlıklar Avrupa yayınlar birliğinin 19 Kasım 1955 günü Roma’da yaptığı toplantı sonucu başladı. Bu toplantıda, daha önce ortaya atılan 2 yarışma teklifinden Marcel Bezençon’un teklifi olan Grand Prix Eurovision de la Chanson Europeenne isimli Eurovision şarkı yarışması teklifi kabul edildi. Ve böylece ilk yarışma için hazırlıklar başladı.
Yarışmanın san remo müzik festivaline alternatif olması talebi ile olsa gerek ilk yarışmanın yapılacağı yer İsviçre’nin İtalyan kantonunda yer alan Lugano seçildi.
İsviçre’nin İtalyanca konuşulan bir bölgesinde yer alan Lugano, küçük, şirin bir tatil kasabasıydı. Yarışmanın yapılacağı salon ise bugün bir kumarhane olan Kursaal Tiyatrosu idi. Burası 1804 yılında açılmış olup 1997 yılına kadar tiyatro olarak kullanılmıştır. 2001 yılında ise yıkılarak yerine bugünkü Casinò Lugano olarak bilinen kumarhane açılmıştır.
Yarışmanın yapılacağı salonun belirlenmesinden sonra yarışma için 23 üye ülkeye yarışmaya katılmaları için davet yazısı gitti ve 10 ülke yarışmaya katılmaya olumlu cevap verdi. Bu 10 ülke:
- Avusturya
- Belçika
- Birleşik Krallık
- Danimarka
- Fransa
- İtalya
- Lüksemburg
- Hollanda
- İsviçre
- Batı Almanya
İdi. Fakat Avusturya, Birleşik Krallık ve Danimarka ülke finallerini belirtilen tarihlerde yapamadıkları için son anda yarışmadan çekildiler. Dolayısıyla ilk yarışmada 7 ülke yarıştı.
İlk yarışma için yukarıda gösterilen logo tasarlanmıştı. Oldukça sade olan logo francızca olarak yazılmıştı. İlk yarışmadan 2003 yılına kadar her ülke kendi logosunu kendi tasarlıyordu fakat 2004 yılından sonra Avrupa yayın birliği tarafından standart bir logo kullanılması kararlaştırıldı. Ayrıca tema ve slogan belirleme zorunluluğu 2002 yılından sonra başladığından herhangi bir tema ve sloganda belirlenmemişti. Eurovision şarkı yarışmasının ilk yılları zaten orta ve üst kesime hitap eden bir organizasyon şeklinde olduğundan bu ilk yarışmada bilet satışı yerine belirli kişilere gönderilen davetiye şeklinde bir katılım gerçekleştirilmişti.İlk yarışma için Kursaal tiyatosu ev sahibi salon olarak seçilmişti bu sebeple sahne tasarımı da bir tiyatro sahnesinden ibaretti.İlk yarışmanın ev sahibi İsviçre olduğundan (Swiss Broadcasting Corporation ) SSR SRG yarışmayı Avrupa yayın birliği ile birlikte organize edecekti. İsviçre televizyonu yarışmanın tarihini 24 mayıs 1956 olarak belirledi. Sunucu ise Lohengrin Filipello, seçilmişti. Yarışmada tüm şarkılar canlı orkestra eşliğinde seslendirileceğinden her ülke kendi orkestra şefini getirmişti. Yarışmanın Executive Supervisor’u ise Rolf Liebermann Olarak belirlenmiştiEurovision şarkı yarışması Avrupa Yayın Birliği ülkeleri arasında tv ağını geliştirmek amacıyla başlamıştı fakat ilk Eurovision radyodan canlı olarak yayınlandı çünkü Avrupa’nın tamamında yalnızca birkaç bin televizyon vardı. Bunun yanı sıra etkinliği üç kamera filme almıştı. Bu kameraların yönetmeni ise Franco Marazzi idi.Bu ilk yarışmanın ilk kuralları kısaca şöyleydi.·
- Her ülke ikişer şarkı ile yarışmaya katılmak zorundaydı.·
- Bu şarkılar en fazla 3.5 dakika ile sınırlı olmak zorundaydı.·
- Şarkıların seçimi için ülke finali yapılması tavsiye edilmekteydi.·
- Şarkıların dili için herhangi bir kural yoktu·
- Temsilcilerin solo olması zorunluluğu vardı.·
- Yarışmada oy kullanacak olan jürilerin salonda bulunmaları ve buradan oy vermeleri zorunluluğu vardı.
İlk yarşmaya katılacak olan 7 ülke kendi şarkılarını seçmek için ülke finalleri gerçekleştirdiler. Bu finallerin tarihleri ve isimleri şöyleydi;
Ve ülke finallerinin ardından büyük final 24 mayıs 1956 günü İsviçre’nin lugano kentinde Kursaal tiyatrosunda davetli konuklar ile birlikte gerçekleştirildi. Bu ilk yarışmanın temsilci ve şarkıları şöyleydi.
Her ülke şarkısını orkestra eşliğinde seslendirdiğinden ülkelerin kendilerine ait bir orkestra şefi vardır. Bunlar;
- Hollanda: Fernando Paggi
- İsviçre: Fernando Paggi
- Belçika Léo Souris
- Batı Almanya Fernando Paggi
- FransaFranck Pourcel
- Lüksemburg Jacques Lassry
- İtalya Gian Stellari
Bu ilk yarışmaya 7 ülke katılmasına rağmen çekilen 3 ülke olan Danimarka, Bilşeik Krallık ve Avusturya da canlı olarak yayınlamıştır. Bu ülkelerin spikerleri ve yayıncı kuruluşları şu şekildeydi.
| Belçika | INR | Fransızca Janine Lambotte |
| NIR | Flemenkçe Nand Baert | |
| Fransa | RTF | Michèle Rebel |
| Almanya | ARD | Wolf Mittler |
| İtalya | Programma Nazionale | Franco Marazzi |
| Lüksemburg | Télé-Luxembourg | Jacques Navadic |
| Hollanda | NTS | Piet te Nuyl |
| İsviçre | TSR | Robert Burnier |
| Avusturya | ORF | Wolf Mittler |
| Danimarka | Statsradiofonien TV | Gunnar Hansen |
| Birleşik Krallık | BBC Television Service | Wilfrid Thomas |
24 mayıs 1956 gecesi İsviçre Lugano, Kursaal Tiyatrosunda başlayan bu ilk yarışmada günümüzde kullanılan postcardlar yoktu. Yarışmanın sunucusu Lohengrin Filipello İtalyanca konuşarak yarışmayı sunuyor ve yarışmacıları anons ediyordu.
7 ülke, daha önce belirlenen sahneye çıkış sırasına göre sahneye 2 şer kez çıktıktan sonra artık salonda hazır bulunan jürilerin oy verme sırası gelmişti. Juriler oy kullanırken İnterval act. Olarak adlandırılan bölümde Les Joyeux Rossignols adlı Fransız ikili iki şarkıyla, Les Trois Menestrels adlı Fransız üçlü ise beş şarkıyla oylama için geçecek zamanı doldurdu. Ancak üçlü sahneden indiğinde jürinin oylama sonuçları henüz toparlanamamıştı. Bunun üzerine Les Joyeux Rossignols bir kez daha sahneye çıktı ve bir şarkı daha seslendirdi.
Oylama sırasında tüm ülkelerden 2 juri üyesi 1 ile 10 arasında puanlar vererek şarkıları oyladı. Ancak Lüksemburg jürisi İsviçre’ye gelemediğinden yarışma kuralları çerçevesinde İsviçre jurisininde Lüksemburg adına oy kullanmasına karar verildi. Bu durum daha sonra tartışmalarıda beraberinde getirdi. Çünkü İsviçre jürisi 2 kez oy kullandığından bu durumu kendi lehlerine çevirdikleri iddia edildi. İlk yarışmada kullanılan oylar kamuoyuyla paylaşılmadı. Fakat İtalyan La Stampa gazetesinin 25 Mayıs 1956 tarihli baskında çıkan bir habere göre 7 ülke 2 şer jüri üyesi olmak üzere 1 ile 10 arasında verilen puanlara göre 120 ile 140 arasında puan kullanıldı. Kazanan şarkı ise102 puan alarak oyların yaklaşık %72 sini aldı. Fakat bu durum asla doğrulanmadı.
Ve tüm oylama bittiğinde sonuçlar açıklandı ve ilk yarışmanın kazananı Refrain isimli şarkısı ile İsviçre adına Lys Assia oldu.
Kısa pantolonlu genç bir çocuk, elinde bir buket çiçekle, küçük bir sahnenin kapalı perdesinin önünde, yanında küçük bir vokal grubu ile birlikte ödülünü almak ve şarkısını seslendirmek için bir kez daha sahneye çıkan Lys Assia ya eşlik ediyordu. Lys Assia ise kazanan şarkısı Refraini sesledirerek bu ilk yarışmayı sonlandırdı. Lys Assia kazanmanın verdiği heyecan ile şarkıya başladığı ilk anda şarkının sözlerini unutunca salonda kısa süreli bir gülüşme oldu. Lys Assia daha sonra şarkısına yeniden başlayarak bitirdi ve geceyi sonlandırdı.İsviçreli bir opera şarkıcısı olan Lys Assia 2010 yılında verdiği bir röportajda şöyle diyordu:
“Gerçekten çok güzeldi. İnsanlar savaştan sonra hala hayatın devam ettiğini görmekten mutlu olmuşlardı. Tekrar umutlanmışlardı. Bu çok güzel bir histi. İsviçre ve Avrupa adına ilk yarışmayı kazandığım için mutluyum.”
Ne yazık ki bu şarkı hiçbir zaman ticari bir başarı sağlamadı ve “refrain” çabucak unutuldu. Ama yinede Eurovision şarkı yarışması halk tarafından sevilmişti ve devamı gelecekti böylece macera başlamıştı.
Bu ilk yarışmanın ilginç olayları:
- Eurovision şarkı yarışmasının amaçlarından birisi tv ağları arasındaki canlı yayın ağını geliştirmek olmasına rağmen ilk yarışma radyodan yayınlandı. Bu sebeple bir yangın sonucu kayıtları silinen 1964 yarışması ile birlikte tüm yarışmanın video kaydı olmayan iki yarışmadan biri oldu.
- Lüksemburg jürisi İsviçre’ye gelemeyince İsviçre jürisi Lüksemburg adına da oy kullandı. Bu sebepten dolayı İsviçre jürisinin bu durumu kendi lehlerine kullandığı iddia edildi.
- Bu yarışma tek erkek tarafından sunulan ilk ve tek yarışma oldu.
- Birleşik Krallık, Danimarka ve Avusturya ülke finallerini yarışma tarihine kadar yetiştiremeyince yarışmadan çekilmek zorunda kaldılar.
- Lys Assia, şarkılarından birinin sözlerini unutunca orkestraya dönüp, şarkıya yeniden girmelerini istemişti.
- Lys Assia İsviçre adına yarışma kazanan tek İsviçreli şarkıcı olmuştur.
Gelecek Bölüm: Eurovision 1956 istatistikleri